ธัมมนิยามสูตร
เอวัมเม สุตัง อันข้าพเจ้า(พระอานนทเถระ)ได้สดับมาแล้วอย่างนี้
เอกัง สะมะยัง ภะคะวา สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคเจ้า เสด็จประทับอยู่
สาวัตถิยัง วิหะระตื ที่เชตวันวิหาร
เชตะวะเน อะนาถะปิณฑิกัสสะ อาราเม อารามของอนาถปิณฑิกเศรษฐีไกล้เมืองสาวัตถี
ตัตฺระ โข ภะคะวา ภิกขู อามันเตสิ ภิกขะโวติ ในกาลนั้นแล พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสเรียกภิกษุ
ภะทันเตติ เต ภิกขู ภะคะวะโต ปัจจัสโสสุง ทั้งหลายว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ดังนี้แล้ว ภิกษุ
ภะคะวา เอตะทะโว จะ เหล่านั้น จึงทูลรับพระพุทธพจน์ของพระผู้มีพระ
ภาคเจ้าว่า พระพุทธเจ้าข้า ดังนี้
๑.อุปาทาวา ภิกขะเว ตะถาคะตานัง พระผู้มีพระภาคเจ้า จึงได้ตรัสพระพุทธพจน์นี้ว่า
อะนุปาทา วา ตะถาคะตานัง ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย พระตถาคตอุบัติขึ้นก็ตาม
ไม่อุบัติขึ้นก็ตาม
ฐิตา วะ สา ธาตุ ธัมมัฏฐิตะตา นั้น คือความตั้งอยู่ตามธรรมดา
ธัมมะนิยามะตาธาตุ ความเป็นไปตามธรรมดา ก็คงตั้งอยู่อย่างนั้นเอง
สัพเพ สังขารา อะนิจจาติ ตถาคตตรัสรู้ บรรลุธาตุนั้นว่า
ตัง ตะถาคะโต อะภิสัมพชฌะติ อภิสะเมติ สังขารทั้งปวงไม่เที่ยง
อะภิสัมพุชฌิตฺวา อะภิสะเมตฺวา ครั้นเมื่อตรั้สรู้ บรรลุธาตุนั้น
อาจิกขะจิ เทเสติ แล้วจึงบอก แสดง
ปัญญะเปติ ปัฏฐะเปติ บัญญัติ แต่งตั้ง
วิวะระติ วิภะชะติ อุตตานีกะโรติ เปิดเผย จำแนก
สัพเพ สังขารา อะนิจจาติ ทำให้เข้าใจง่ายว่า สังขารทั้งปวงไม่เที่ยง
๒. อุปปาทา วา ภิกขะเว ตะถาคะตานัง ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย พระตถาคตอุบัติขึ้นก็ตาม
อนุปปาทา วา ตะถาคะตานัง ไม่อุบัติขึ้นก็ตาม
ฐิตา วะ สา ธาตุ ธรรมธาตุนั้นย่อมตั้งอยู่แล้วนั่นเที่ยว
ธัมมัฏฐิตะตา คือความตั้งอยู่แห่งธรรมดา
ธัมมะนิยามะตา คือเป็นกฏตายตัวแห่งธรรมดา
สัพเพ สังขารา ทุกขาติ สังขารทั้งปวงเป็นทุกข์
ตัง ตะถาคะโต อะภิสัมภุชฌะติ อะภิสะเมติ ตถาคตตรัสรู้ บรรลุธาตุนั้นว่า
อะภิสัมพุชฌิตฺวา อะภิสะเมตฺวา ครั้นตรัสรู้ บรรลุธาตุนั้นแล้ว
อาจิกขะติ เทเสติ จึงบอก แสดง
ปัญญะเปติ ปัฏฐะเปติ บัญญัติ แต่งตั้ง
วิวะระติ วิภะชะติ เปิดเผย จำแนก
อุตตานีกะโรติ ทำให้เข้าใจง่ายว่า
สัพเพ สังขารา ทุกขาติ สังขารทั้งปวงเป็นทุกข์
๓. อุปปาทา วา ภิกขะเว ตะถาคะตานัง ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย พระตถาคตอุบัติขึ้นก็ตาม
อะนุปปาทา วา ตะถาคะตานัง ไม่อุบัติขึ้นก็ตาม
ฐิตา วะ สา ธาตุ ธัมมัฏฐิตะตา ธาตุนั้น คือความตั้งอยู่ตามธรรมดา ความ
ธัมมะนิยามะตา เป็นไปตามธรรมดา ก็คงตั้งอยู่อย่างนั้นเอง
สัพเพ ธัมมา อะนัตตาติ ธรรมทั้งปวง เป็นอนัตตา
ตัง ตะถาคะโต อะภิสัมพุชฌะติ อะภิสะเมติ ตถาคตตรัสรู้ บรรลุธาตุนั้นว่า
อะภิสัมพุชฌิตฺวา อะภิสะเมตฺวา ครั้นเมื่อตรัสรู้ บรรลุธาตุนั้นแล้ว
อาจิกขะติ เทเสติ จึงบอก แสดง
ปัญญะเปติ ปัฏฐะเปติ บัญญัติ แต่งตั้ง
วิวะระติ วิภะชะติ เปิดเผย จำแนก
อัตตานีกะโรติ ทำให้เข้าใจง่ายว่า
สัพเพ ธัมมา อะนัตตาติ ธรรมทั้งปวงเป็นอนัตตา
๔. อิทะมะโว จะ ภะคะวา พระผู้มีพระภาคเจ้าได้ตร้สพระพุทธพจน์นี้จบแล้ว
อัตตะมะนา เต ภิกขู พระภิกษุทั้งหลายเหล่านั้นก็มีใจยืนดี พอใจใน
ภะคะวะโต ภาสิตัง อะภินันทุนติ ภาษิตของพระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้น
ด้วยประการฉะนี้แล
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น